Tien jaar geleden werd het Nationaal Warmtefonds opgericht om huiseigenaren te helpen bij het verduurzamen van hun woning. Inmiddels is het uitgegroeid tot een belangrijke schakel in de energietransitie van Nederland. In 2023 verstrekte het fonds maar liefst 21.000 leningen met een gezamenlijke waarde van €427 miljoen, goed voor de verduurzaming van ruim 29.000 huishoudens. En toch is het einde nog lang niet in zicht: miljoenen woningen wachten nog op een duurzame upgrade. Voor veel appartementseigenaren in een VvE biedt het Warmtefonds een belangrijke kans.
Energiearmoede raakt ook woningeigenaren
Het verduurzamen van een woning is niet alleen een zaak van milieubewustzijn, maar steeds vaker ook van financiële noodzaak. De energieprijzen zijn grillig, en sinds de Russische inval in Oekraïne zijn huishoudens pijnlijk geconfronteerd met de kwetsbaarheid van hun maandlasten. “De energiekosten nemen een enorme hap uit het inkomen van veel mensen,” zegt Ernst Jan Boers, voorzitter van het Nationaal Warmtefonds. “Met isolatie en andere energiebesparende maatregelen kan de energierekening soms wel halveren.”
Vaak wordt gedacht dat energiearmoede vooral huurders treft, maar ook woningeigenaren – inclusief leden van een VvE – hebben hier mee te maken. Sterker nog, volgens Boers valt zo’n veertig procent van de mensen die door het Warmtefonds worden geholpen in de inkomenscategorie waarvoor het Noodfonds Energie bedoeld is. Meer dan twintig procent van hen bezit een koopwoning. Dat betekent dat er ook onder appartementseigenaren een grote groep is die moeite heeft om energiekosten te dragen én de middelen mist om te verduurzamen.
Lage rente, grote impact
Een van de belangrijkste redenen waarom het Nationaal Warmtefonds zo succesvol is, is de lage rente. Voor huishoudens met een laag inkomen (tot ongeveer €60.000 per jaar) kan zelfs een rente van 0% gelden op een lening voor verduurzaming. Daarmee wordt het aantrekkelijk om energiebesparende maatregelen te nemen, zoals woningisolatie, zonnepanelen of de aanschaf van een warmtepomp. Middeninkomens krijgen rentekorting op hun lening. “En die groep groeit,” aldus Boers.
Voor veel VvE’s zijn dit soort maatregelen lastig te financieren. De collectieve besluitvorming kost tijd, en de benodigde investeringen zijn vaak hoog. Toch biedt het Warmtefonds ook voor VvE’s kansen. Zo zijn er speciale leningen mogelijk voor gezamenlijke verduurzaming van appartementencomplexen. Dat geldt ook voor oudere flats, zoals in Amsterdam-Zuidoost, waar Boers samen met VvE-bestuurder Natascha de Jager de voortgang van verduurzamingsmaatregelen bezocht. “Daar blijkt enorm veel mogelijk,” zegt hij.
Een groeiend vertrouwen, maar onzekerheid dreigt
In de afgelopen tien jaar heeft het Warmtefonds veel vertrouwen opgebouwd. Steeds meer gemeenten, woningcorporaties en VvE’s weten de weg naar het fonds te vinden. Maar ondanks dit succes is de toekomst van het fonds onzeker. Boers maakt zich zorgen over de financiering na 2025. “Voor dit jaar is er geld,” stelt hij, onder andere afkomstig van de Europese Investeringsbank en het ministerie van Volkshuisvesting. “Maar voor de jaren daarna is het nog onduidelijk.”
Die onzekerheid is problematisch. Als mensen niet zeker weten of ze hulp kunnen krijgen, stellen ze verduurzaming uit of haken ze af. “Voor veel huishoudens is financiële hulp de doorslaggevende factor,” zegt Boers. “Als die ontbreekt, stokt het proces.”
Daarom pleiten energie-experts in de Tweede Kamer voor extra steun aan het Warmtefonds. Recent onderzoek van de Universiteit van Amsterdam toont aan dat bestaande subsidies vooral terechtkomen bij hogere inkomens, die de verduurzaming ook zonder steun hadden kunnen betalen. Juist de midden- en lagere inkomens, die het het hardst nodig hebben, vallen nu soms buiten de boot.
Praktische drempels wegnemen
Naast financiële onzekerheid zijn er ook praktische drempels. Veel mensen zien op tegen het aanvragen van een lening of vinden de procedures ingewikkeld. Daarom helpt het Warmtefonds actief met advies en begeleiding. In Twente loopt een proef waarbij het geld vooraf wordt verstrekt, in plaats van achteraf via subsidie. “Dat blijkt heel goed te werken,” zegt Boers. “Mensen hebben dan geen spaargeld nodig om te beginnen.”
Voor VvE’s kan het Warmtefonds dus niet alleen financieel, maar ook praktisch een waardevolle partner zijn. Denk aan hulp bij het aanvragen van een lening, het opstellen van plannen of het verduidelijken van de kosten en baten. Met het fonds wordt de vaak complexe verduurzamingsopgave ineens overzichtelijk.
Een oproep aan VvE’s
Voor VvE’s is er nu momentum. De energielasten drukken zwaar op bewoners, maar het aanbod aan financiële steun is historisch gunstig. De combinatie van lage rente, begeleiding en collectieve slagkracht maakt dat verduurzaming binnen handbereik ligt. Tegelijkertijd is er haast geboden: als de financiële steun stopt, dreigt het tempo van verduurzaming te vertragen.
Boers vat het treffend samen: “We hebben een goede naam opgebouwd. Maar voor sommige mensen zijn wij het enige alternatief om hun huis te verduurzamen. Ben je het vertrouwen kwijt, dan wordt het lastig mensen weer mee te krijgen.”
Laten we dat voorkomen. Als VvE kun je nu profiteren van het Warmtefonds – voor je eigen portemonnee, het wooncomfort én de toekomstbestendigheid van het complex.
Bron: De Telegraaf
