Schimmel in huis is een veelvoorkomend probleem dat niet alleen schadelijk is voor de woning, maar ook voor de gezondheid van de bewoners. Vooral in appartementencomplexen kan het lastig zijn om vast te stellen wie verantwoordelijk is voor de aanpak. In dit blog bespreken we de oorzaken van schimmelvorming, hoe je het kunt oplossen en voorkomen, en hoe de verantwoordelijkheden liggen bij koop- en huurwoningen binnen een Vereniging van Eigenaars (VvE).
Wat veroorzaakt schimmel in huis?
Schimmel ontstaat in ruimtes waar het langere tijd vochtig is. Schimmelsporen zweven overal in de lucht, maar gaan pas groeien als ze terechtkomen op vochtige oppervlakken. Veelvoorkomende oorzaken van schimmel in huis zijn:
Slechte ventilatie: Als vochtige lucht (door koken, douchen, ademen) niet goed kan ontsnappen, slaat het neer op muren en ramen. Dit is vaak het geval in badkamers zonder raam of mechanische ventilatie.
Koudebruggen en isolatieproblemen: Slecht geïsoleerde muren of daken kunnen leiden tot condensvorming aan de binnenzijde van de woning.
Waterlekkages: Denk aan een lekkend dak, kapotte kitnaden, gesprongen leidingen of doorslaand vocht via buitenmuren.
Bouwkundige gebreken: Soms is een constructiefout de oorzaak, zoals een verkeerd aangelegde spouwmuur of een foutieve aansluiting van het ventilatiesysteem.
Hoe kun je schimmel oplossen?
Het bestrijden van schimmel begint met het aanpakken van de oorzaak. Alleen het schoonmaken van de schimmel is niet genoeg — als de onderliggende oorzaak blijft bestaan, komt de schimmel snel terug. De oplossing bestaat vaak uit meerdere stappen:
Bron opsporen en herstellen
Zoek uit waar het vocht vandaan komt. Is er een lekkage? Ontbreekt goede ventilatie? Zit er een koudebrug in de gevel? Laat eventueel een bouwkundig rapport opstellen.Ruimte goed ventileren en verwarmen
Zorg dat vochtige ruimtes goed worden geventileerd, liefst met een mechanisch ventilatiesysteem of ventilatieroosters. Regelmatige verwarming helpt ook om condensatie te voorkomen.Schimmel verwijderen
Kleine oppervlakken kun je zelf reinigen met soda-oplossing of speciale schimmelverwijderaars. Draag handschoenen en zorg voor voldoende ventilatie. Grotere schimmelplekken, of plekken die terug blijven komen, moeten professioneel worden aangepakt.Wanden of plafonds herstellen
Soms is het nodig om aangetast stucwerk of verf te verwijderen en opnieuw aan te brengen.
Hoe voorkom je schimmelvorming?
Voorkomen is beter dan genezen. De volgende maatregelen helpen schimmel buiten de deur te houden:
Dagelijks ventileren: Zet ramen open (ook in de winter) of gebruik een mechanisch ventilatiesysteem.
Vochtige ruimtes drooghouden: Gebruik een trekker na het douchen en droog natte oppervlakken af.
Wasgoed niet binnen drogen: Of doe dit alleen in een goed geventileerde ruimte.
Controleer en onderhoud kitranden, voegen en afvoeren: Voorkom dat vocht zich ophoopt op verborgen plekken.
Laat onderhoud uitvoeren aan gemeenschappelijke delen: Denk aan het dak, de gevel en het ventilatiesysteem — dit is vaak een taak van de VvE.
Wie is verantwoordelijk: de eigenaar of de VvE?
Binnen een VvE is het onderscheid tussen privé en gemeenschappelijk eigendom belangrijk. Grofweg geldt:
De eigenaar is verantwoordelijk voor zijn privé-gedeelte, zoals het binnenonderhoud van het appartement.
De VvE is verantwoordelijk voor het onderhoud aan gemeenschappelijke delen, zoals de gevel, het dak, kozijnen aan de buitenzijde, leidingen in de draagmuren of gemeenschappelijke ventilatiesystemen.
Als schimmel bijvoorbeeld wordt veroorzaakt door een lek in het dak, moet de VvE dit herstellen. Is het gevolg van onvoldoende ventilatie in de badkamer, dan ligt de verantwoordelijkheid meestal bij de eigenaar zelf.
Wat als je een woning huurt binnen een VvE?
Bij huurwoningen is het onderscheid nog complexer. De huurder is verantwoordelijk voor kleine, dagelijkse handelingen zoals ventileren, schoonmaken en het melden van gebreken. De verhuurder is verantwoordelijk voor structurele zaken, zoals isolatie, ventilatievoorzieningen en lekkages. Als er sprake is van een VvE, dan kan ook de VvE verantwoordelijk zijn voor bepaalde gebreken.
Wat kun je als huurder doen bij schimmel?
Meld het direct aan de verhuurder. Die moet vervolgens binnen redelijke termijn actie ondernemen.
Meld het ook bij de VvE als het om gemeenschappelijke delen gaat (bijvoorbeeld een lek in het dak of een kapotte gevel).
Blijft actie uit? Dan kun je als huurder naar de Huurcommissie stappen. Bij ernstige schimmel kan huurverlaging of herstel op kosten van de verhuurder worden afgedwongen.
Wat kan de VvE doen?
Voor VvE’s en beheerders is het belangrijk om proactief om te gaan met vocht- en schimmelproblemen:
Voer regelmatig inspecties uit van daken, gevels en technische installaties.
Zorg dat het MJOP (meerjarenonderhoudsplan) voldoende rekening houdt met onderhoud aan ventilatiesystemen, dakbedekking en gevels.
Communiceer helder met bewoners over hun verantwoordelijkheden en geef tips over ventilatie en onderhoud.
Wees alert op meldingen van vocht of schimmel — vroegtijdig ingrijpen voorkomt grotere (en duurdere) schade.
Tot slot
Schimmel in huis is niet alleen een esthetisch of praktisch probleem, maar ook een gezondheidsrisico. Vooral in VvE’s is het cruciaal dat bewoners, eigenaren en het bestuur goed samenwerken om vochtproblemen tijdig aan te pakken. Heldere afspraken, goed onderhoud en open communicatie vormen de sleutel tot een schimmelvrije woonomgeving.
